سر و صدا در ایجاد بیماریهای جسمی و روحی تأثیر بسیار زیادی دارد و به طور قطع می توان گفت یکی از عوامل حفظ سلامت انسان، گریز از صداست. سر و صداهای مختلف هر روز بر روان افرادی که با آنها سر و کار دارند، صدمه می زنند. آزمایشها و تجربه ها نشان داده است که صدای وسایل نقلیه بر روان انسان چه خواب باشد و چه بیدار، اثرات ناگوار و غیرقابل جبرانی برجای می گذارد. بیماران قلبی و مبتلایان به آسم و زخم معده و … ممکن است بشدت تحت تأثیر سر و صدا باشند و خودشان این موضوع را ندانند.صداهای بلند حکم وسیله قتاله را دارند، به ویژه برای کسانی که دچار ناراحتی های قلبی و عروقی اند. سر و صداهای مداوم باعث کری و اختلال عصبی فرد می شود و باعث اختلال بینایی می شود. زنان بسیاری هر روز از سردرد شکایت می کنند، بدون آنکه بدانند که این عارضه به دلیل سر و صدایی است که در محیط خانه آنهاست.
آلودگی صوتی بالا
دکتر “مارک یرونا” جامعه شناس آمریکایی می گوید:”بخش عمده ای از این صداهای ناراحت کننده به دلیل وسایل و ابزار الکتریکی از قبیل ماشین لباسشویی، جاروبرقی، دستگاه مخلوط کن، چرخ گوشت و… است. بدین ترتیب این واقعیت را باید پذیرفت که حتی صدا می تواند سلامت و کارآمدی فرد را مختل کند. برای اندازه گیری سر و صدا از هر نوع، مقیاسی وجود دارد که از نظر علمی آن را “دسیبل” می گویند که عبارت از یک دهم بل است. این را باید دانست که تحمل افراد در مقابل سر و صدا متفاوت است، ولی شعاع مرز ناراحتی از صدا بین ۵۰ تا ۹۰ دسیبل است. آزمایشها نشان داده است که اگر مدت زیادی در معرض فشار صدایی معادل ۸۰ دسیبل باشیم، کم کم شنوایی خود را از دست خواهیم داد. خطر آسیب شنوایی نسل جوان با وجود انواع میکروفن و هدست ها بسیار بالاتر از گذشته شده است.
دانشمندان صوت شناس معتقدند که امروز دردی که ممکن است بر مغز و سلسله اعصاب ما وارد شود ۱۲۰ دسیبل است. دانشمندان مقایسهایی را ارایه داده اند که نشان دهنده اندازه انواع سر و صداست، برخی از این مقیاسها عبارتند از: ،سر و صدای معتدل خیابان ۶۰ تا ۷۰ دسیبل. ،سر و صدای وسایل نقلیه در ساعات شلوغ ۸۰ تا ۸۵ دسیبل. ،دستگاههای مخلوط کن غذا در خانه ۹۳ دسیبل. ،حرکت اتومبیل در تونل ۹۹ دسیبل. ،صدای قطارهای زیرزمینی یا مترو ۱۰۴ دسیبل. ،صدای آژیر آمبولانس، ماشین آتش نشانی و پلیس ۱۰۵ تا ۱۱۵ دسیبل. ،موتورسیکلت در خیابانهای شهر ۱۱۱ دسیبل. ،صدای دستگاههای جوشکاری و… ۱۳۰ دسیبل. ،صدای هواپیمای جت هنگام برخاستن ۱۵۰ دسیبل. براساس تحقیقات انجام شده، فشار روزافزون صداهای مزبور که ما شبانه روز مجبور به تحمل آن هستیم، باعث می شود که تحرک یک آدم سالم معمولی تا یک سوم و جریان آب دهان و شیره معده او را تا نصف تقلیل دهد و در بسیاری از موارد ما را دچار سوء هاضمه عصبی می کند. از اینها گذشته سر و صدا باعث فشار خون، شدت ضربان قلب و انقباض عضلات می شود.
دکتر “سامول روزن”، از متخصصان معروف آمریکایی می گوید:”دلیلی که سر و صدا بر گوش اثر می گذارد، ساده است، صدا باعث می شود که رگهای بسیار نازکی که مواد غذایی لازم را به کمک خون به “طبله” گوش می رسانند، تحت فشار قرار گیرند. اگر این رگها پیوسته زیر فشار سر و صدای مداوم باشند، خواه ناخواه دستگاه شنوایی ما دچار سوء تغذیه می شود و همین نرسیدن خون، که نتیجه اش سوء تغذیه است به کری منتهی خواهد شد.” تحقیقات دانشمندان نشان می دهد که حتی جنین هم در رحم مادر در برابر تأثیرات خارجی بخصوص سر و صدا، همان واکنشی را بروز می دهد که مادرش نشان می دهد.
به قول یکی از کارشناسان ساختمانی، بسیاری از ساختمانهای آپارتمانی برای ساکنانش از نظر سر و صداگیری و جذب سر و صدای خارج، همچون اتاق شکنجه اند، خانه های سابق چون از گچ و سنگ و گل بود، صدا را کمتر منعکس می کرد، اما خانه های امروزی به دلیل آن که از سیمان، شیشه و فلز است، بیش از پیش هادی و ناقل صدا هستند. با توجه به آنچه که گفته شد، خطر صدا و آلودگی صوتی چیزی نیست که بتوان از آن صرف نظر کرد، خوشبختانه بشر متمدن، وسایل و امکانات فراوانی را برای کنترل و محدود کردن صدا در اختیار دارد. باید دولتها و نهادهای متولی با مشارکت و همکاری، هم فکری عاجل برای این خطر روزافزون جسم و روح انسان بیندیشند.
