مراقبت های بعد از جراحی بینی؛ 10 نکته ضروری

مراقبت‌ های بعد از جراحی بینی نقش مهمی در بهبود سریع‌تر و دستیابی به نتیجه‌ای مطلوب از عمل دارد. بهبودی کامل نیازمند توجه به مواردی مانند کنترل درد و تورم، مراقبت صحیح از زخم و رعایت محدودیت‌های فعالیتی است. این فرایند ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد، اما پیروی از دستورالعمل‌های کلی می‌تواند به کاهش مشکلات و تسریع در روند بهبودی کمک کند.

در این مقاله به نکات کلیدی مراقبت ‌های بعد از جراحی بینی خواهیم پرداخت و راهکارهایی برای بهبود سریع‌تر و بازگشت به فعالیت‌های روزمره ارائه می‌دهیم. با رعایت این توصیه‌ها می‌توانید به نتایج رضایت‌بخش‌تری دست یابید و از تجربه بهبودی خود نهایت استفاده را ببرید.

مراقبت های بعد از جراحی بینی چیست؟

مراقبت های بعد از عمل بینی شامل چه کارهایی است؟ بعد از عمل بینی، مراقبت‌های خاصی مانند کاهش تورم، کنترل خونریزی و تسریع در بهبود زخم‌ها اهمیت دارد. این مراقبت‌ها نه‌تنها روی نتیجه نهایی و زیبایی بینی بلکه بر رفع مشکلات تنفسی نیز تأثیرگذارند. در زیر به معرفی مراقبت های بعد از جراحی بینی جهت بهبودی کامل که غیر از چسب زدن بینی است می‌پردازیم:

1. رژیم غذایی مناسب

بعد از جراحی، نوع تغذیه نقش مهمی در بهبودی سریع‌تر دارد. از آنجا که ممکن است چند روزی قادر به نفس کشیدن از راه بینی نباشید و جویدن غذاهای سفت دشوار باشد، بهتر است غذاهای نرم، مقوی و مایع مثل سوپ و پوره مصرف کنید.

نوشیدن آب و مایعات فراوان نیز به دفع ماده بیهوشی کمک کرده و از خشکی گلو جلوگیری می‌کند. برای جبران خون از دست‌رفته، سوپ ماهیچه و غذاهای سرشار از آهن مفید هستند. همچنین، مصرف پروتئین‌ها مانند گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، ماست و آجیل به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند؛ ویتامین‌های A و C نیز برای تقویت روند بهبودی ضروری‌اند.

2. ورزش کردن بعد از عمل

مراقبت‌ های بعد از جراحی بینی شامل پرهیز از هرگونه فعالیت سنگین و ورزشی است که ممکن است به ساختار جدید بینی فشار وارد کند. در 3 هفته اول، باید از بلند کردن اجسام، خم شدن، زور زدن و فعالیت‌های هوازی خودداری کنید تا روند بهبودی بدون مشکل طی شود.

پیش از شروع مجدد ورزش، حتماً با جراح خود مشورت کنید تا بهترین زمان برای بازگشت به فعالیت را مشخص کند. همچنین، برای ورزش‌های پرخطر مثل فوتبال و بسکتبال که ممکن است ضربه به صورت وارد شود، لازم است حداقل 4 تا 6 ماه صبر کنید تا بینی کاملاً بهبود یابد.

3. نحوه خوابیدن بعد از عمل

نحوه خوابیدن بعد از عمل بینی یکی از اصول مهم در مراقبت ‌های بعد از جراحی بینی است که می‌تواند به کاهش درد، تورم و کبودی کمک کند. بهترین حالت خواب، خوابیدن به پشت است و قرار دادن سر کمی بالاتر از بدن با کمک بالش، از شدت تورم و کبودی چشم‌ها می‌کاهد.

در مراقبت ‌های بعد از عمل بینی، توصیه می‌شود از چند بالش برای پشت کمر جهت جلوگیری از چرخش بدن و در صورت نیاز، بالش زیر پا برای کاهش درد کمر استفاده کنید. خوابیدن به پهلو تا زمان بهبودی کامل به دلیل احتمال ایجاد احتقان و فشار روی بینی مناسب نیست و خوابیدن به شکم نیز به دلیل فشار مستقیم بر بینی، ممنوع است.

4. نحوه صحیح عینک زدن

برای پاسخ به این سوال که چه زمانی بعد از جراحی بینی می‌توان از عینک استفاده کرد، باید به نوع عمل توجه کرد. اگر تغییرات اصلی بر روی پل بینی انجام شده باشد، استفاده از عینک می‌تواند محدودیت ایجاد کند. در این صورت، افرادی که عینک می‌زنند، باید حدود 6 هفته پس از جراحی (با توجه به نظر پزشک) صبر کنند تا بتوانند دوباره از عینک استفاده کنند.

استفاده زودهنگام از عینک آفتابی یا طبی ممکن است به استخوان‌های ترمیم شده بینی فشار وارد کند و نتیجه عمل را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، در مراقبت ‌های بعد از جراحی بینی، توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است. معمولاً بعد از سه ماه از جراحی، استفاده از انواع عینک‌های سنگین و سبک مجاز است.

5. عدم کشیدن سیگار

کشیدن سیگار، چه در زمان جراحی و چه در شرایط عادی، به شدت برای سلامت فرد مضر است. این موضوع به‌ویژه برای افرادی که قصد انجام جراحی بینی دارند، اهمیت زیادی دارد. عدم کشیدن سیگار یکی از مهم‌ترین مراقبت‌ های بعد از عمل بینی و قبل از آن به شمار می‌رود، زیرا این عادت می‌تواند عوارض جدی زیر را به همراه داشته باشد:

• تاخیر در درمان زخم‌ها
• مرگ پوست بینی یا ناحیه جراحی شده یا نکروز
• کاهش اکسیژن رسانی به نواحی تحت درمان
• مسدود شدن مسیرهای تنفسی
• گرفتگی عروق خونی در اثر نیکوتین
• افزایش ریسک‌های ناشی از بیهوشی
• افزایش احتمال خونریزی حین و پس از عمل
• نتیجه نامطلوب عمل و عدم تقارن بینی
• بالا رفتن احتمال عفونت در ناحیه جراحی

6.  به دکتر خود گوش دهید.

 در مراقبت های بعد از جراحی بینی، دستورالعمل‌های پزشک خود را دنبال کنید. می‌توانید صدها مقاله راجع به مراقبت های بعد از جراحی زیبایی بینی، مطالعه کنید اما هیچ کدام با اطلاعاتی که از جراح خود دریافت خواهید کرد، مقایسه نمی‌شود. شما دستورالعمل خاصی را در مورد داروهای مصرفی، زمان مصرف آن‌ها، چگونگی مراقبت از محل جراحی برای جلوگیری از عفونت و اینکه چه زمانی باید برای معاینه دوباره بیایید را، دریافت می کنید.

7. رعایت محدودیت های مصرف دارو

داروها جزء مهمی از مراقبت‌ های بعد از جراحی بینی هستند و معمولاً داروهای مسکن در صورت نیاز تجویز می‌شوند تا ناراحتی و درد پس از عمل کنترل شود. این کنترل اهمیت زیادی دارد، زیرا درد شدید می‌تواند به افزایش فشار خون و عوارضی مانند خونریزی، کبودی چشم بعد از عمل بینی و تورم منجر شود.

به همین دلیل، برخی داروها مانند رقیق‌کننده‌های خون شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسین، ویتامین E و مکمل‌های زنجبیل باید حداقل تا 2 هفته پس از جراحی بینی مصرف نشوند. پزشک همچنین آنتی‌بیوتیک‌هایی را برای پیشگیری از عفونت تجویز می‌کند و در صورت نیاز، ممکن است مصرف قرص‌های سرماخوردگی یا آلرژی نیز توصیه شود.

8. از کمپرس سرد استفاده کنید.

در 72 ساعت اول بعد از عمل، استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش تورم کمک کند. فقط مراقب باشید که کمپرس را مستقیماً روی بینی خود قرار ندهید. درعوض، آن را روی گونه‌های خود بمالید تا به طور تصادفی استخوان یا غضروف صدمه نبیند.

9. استراحت زیادی داشته باشید.

تهوع و سرگیجه‌ای را که بعد از عمل زیبایی بینی احساس می کنید خوابیدن را دشوارتر می‌کند اما استراحت یک بخش اساسی در روند بهبود است. بدن شما برای بهبودی خود از انرژی استفاده می‌کند و دریافت هفت یا هشت ساعت خواب خوب هر شب به بدن شما فرصت می‌دهد تا آن انرژی را بازیابی کند.

10. بینی خود را دستکاری نکنید.

بعد از عمل، شما می‌توانید برخی از گرفتگی‌ها را برای چند هفته تجربه کنید، حتی ممکن است بعد از چند ماه این اتفاق بیفتد. این احساس در اثر تورم بافت های بینی ایجاد می‌شود. از دستکاری بعد از جراحی بینی و وارد کردن ضربه به بینی خود اجتناب کنید و با پزشک خود در مورد استفاده از اسپری نمکی بینی صحبت کنید که بتوانید به آرامی بینی خود را مرطوب کنید تا تورم بینی کاهش یابد. بعد از گذشت 6 هفته از عمل، می‌توانید نفس کشیدن از بینی خود را داشته باشید.

چرا مراقبت های بعد از جراحی بینی مهم است؟

بهبودی و نتایج نهایی عمل به میزان زیادی به رعایت مراقبت های بعد از جراحی بینی بستگی دارد. جراحی می‌تواند به بهبود تنفس و زیبایی ظاهری کمک کند، اما برای دستیابی به نتایج مطلوب، باید توصیه‌های بهترین جراح بینی در تهران به دقت دنبال شوند.

در حالی که جراح برای انجام عمل به زمان کمتری نیاز دارد، دوره نقاهت و بهبودی ممکن است طولانی‌تر باشد و به شرایط هر فرد بستگی دارد. به‌طور معمول، این دوره به حدود 3 تا 4 روز می‌رسد و زمان پانسمان نیز معمولاً بین 6 تا 10 روز تعیین می‌شود. رعایت دقیق مراقبت‌ های بعد از عمل بینی می‌تواند از بروز عوارض جلوگیری کرده و به بهبود سریع‌تر و بهتر کمک کند.

عدم رعایت مراقبت های بعد از جراحی بینی چه عواقبی دارد؟

برای جلوگیری از عوارض جراحی، رعایت مراقبت‌ های بعد از عمل بینی ضروری است؛ چرا که این عمل یک پروسه سه مرحله‌ای است که هر مرحله آن نیاز به توجه دقیق دارد. پس از جراحی، بافت‌های بینی به زمان و مراقبت نیاز دارند تا به‌درستی ترمیم شوند.

بیمار باید دستورالعمل‌های مراقبتی را به‌خوبی دنبال کند تا از بروز مشکلاتی مانند عفونت زخم‌ها، کجی یا فرورفتگی بینی جلوگیری شود و نتیجه نهایی هرچه سریع‌تر قابل مشاهده باشد. برخی از عوارضی که در اثر رعایت نکردن مراقبت های بعد از جراحی بینی ممکن است ایجاد شوند، عبارتند از:

• کبودی اطراف چشم پس از عمل
• مشکلات بویایی پس از جراحی
• خون دماغ شدن
• تورم بینی پس از جراحی
• نامتقارن شدن سوراخ‌های بینی
• ماندن جای زخم و آتل پس از جراحی
• هماتوم یا جمع شدن خون در زیر پوست
• اختلالات تنفسی پس از جراحی
• چسبندگی داخل بینی
• پاره شدن رگ خونی روی پوست

مدت زمان بهبودی در مراقبت های بعد از جراحی بینی

بعد از عمل بینی، اصلاح صورت بهتر است کمی به تعویق بیفتد و درباره نحوه حمام کردن از پزشک مشورت بگیرید. در مورد آشپزی، هیچ منعی وجود ندارد و می‌توانید به این فعالیت ادامه دهید. بازگشت به محل کار و فعالیت‌های روزانه معمولاً از 2 تا 6 هفته پس از عمل ممکن است و به نظر پزشک و راحتی شما بستگی دارد.

اگر شغل شما نیاز به تحرک و فشار دارد، بهتر است این فعالیت‌ها را به تأخیر بیندازید. خم شدن نیز باید محدود شود تا فشار به ناحیه جراحی وارد نشود. پس از 3 تا 4 هفته می‌توانید ورزش‌های سبک مانند دویدن و دوچرخه‌سواری را آغاز کنید و بعد از 6 هفته، فعالیت‌های سنگین‌تر را از سر بگیرید. در این دوره، استفاده از عینک و فین کردن بلامانع است.

نکات مهم در مراقبت های بعد از جراحی بینی

حال که عمل جراحی را با موفقیت پشت سر گذاشته اید، باید بدانید مراقبت های بعد از جراحی بینی در نتیجه نهایی نقش بسزائی دارند. این موضوع در روزها و هفته‌های اول اهمیت بیشتری می‌یابند و توصیه‌های زیر به شما در این امر کمک می‌کند:

1. معمولاً در چند ساعت اول در کلینیک یا بیمارستان بستری هستید. در این مدت پرستاران مواظب شما هستند.
2. در ۲۴ ساعت اول کاملا استراحت کنید. در این مدت اگر قصد دارید از جایتان بلند شوید حتما با کمک دیگران باشد چون ممکن است سرگیجه داشته باشید. پس از این مدت می‌توانید حرکات بیشتری انجام دهید ولی‌ توصیه می‌شود که حتی المقدور در هفته اول بیشتر استراحت کنید. فعالیت‌های ورزشی سنگین همچون شنا و ایروبیک تا دو ماه ممنوع است.
3. در هنگام خوابیدن سعی‌ کنید بیشتر به پشت بخوابید و چند بالش بیشتر زیر سر خود بگذارید.
4. پانسمان زیر بینی‌ را در صورت آغشته شدن به خون و یا ترشحات می‌توانید تعویض کنید، ولی‌ به هیچ عنوان به تامپون داخل بینی‌ و محافظ روی آن (اسپلینت) دست نزنید.
5. بخیه‌ها و اسپلینت روی بینی‌ معمولاً در روز ۶ یا ۷ برداشته می‌شوند.
6. استفاده از کمپرس یخ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول به کاهش کبودی و تورم کمک می‌کند، اما پس از آن اثر چندانی ندارد. از کمپرس یخ به متعدد استفاده کنید، مثلا هر نیم ساعت به مدت یک ربع آن را روی چشم و صورت نگه دارید.
7. در روز اول از مایعات و پس از آن از غذاهای نرم استفاده کنید.
8. از حرف زدن، خندیدن و مکالمه طولانی‌ تلفنی در ۲ تا ۳ هفته اول اجتناب نمایید.
9. در روزهای اول ممکن است ترشحات خونابه از بینی‌ خارج شود که طبیعیست ولی‌ در صورت خونریزی مراتب را اطلاع دهید.
10. از روزهای دوم یا سوم شستشوی بینی‌ با سرم ‌نمکی را به آهستگی و با استفاده از سرنگ ۱۰ سی‌ سی‌ یا دیگر وسایل شستشو دهنده آغاز کنید. می‌توانید با احتیاط از گوش پاک کن خیس جهت تمیز کردن قسمت های پائین داخل بینی‌ استفاده کنید.
11. از فین کردن محکم تا دو هفته خودداری کنید.
12. در ماه‌های اول از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری کنید.

 تاثیر مراقبت های بعد از جراحی بینی در میزان تورم

تورم و کبودی بعد از عمل امری بسیار شایع و در بین افراد رایج است. همه افراد بعد از عمل، درگیر تورم و کبودی می‌شوند و اکثرا به دنبال راهی هستند تا آن را کاهش دهند و برطرف کنند.

معمولا این کبودی در روزهای سوم و چهارم آغاز می‌شود و در روزهای پنجم و ششم تشدید پیدا می‌کند، سپس در طی مدت دو هفته از بین می‌رود. توصیه می‌شود تا دو روز از کمپرس یخ استفاده شود. تورم از لحظه‌ی پس از عمل شروع شده و تا دو ماه بعد از آن بین می رود. اما تورم‌هایی وجود دارند که بسیار کوچک هستند و امکان دارد بین 6 الی 12 ماه زمان نیاز داشته باشند تا از بین روند .چنانچه مراقبت‌های بعد از جراحی بینی به درستی انجام شود این تورم‌ها سریع‌تر بهبود می‌یابند.

رژیم غذایی در مراقبت های بعد از جراحی بینی

چه ارتباطی بین خوردن سبزیجات با بهبودی شما بعد از جراحی بینی وجود دارد؟ در واقع داشتن یک رژیم متعادل غذایی می تواند به شما کمک کند تا با دادن مواد مغذی مورد نیاز بهبود خود را تسریع نمایید. ضمن اینکه رژیم غذایی شما در روزها و یا حتی هفته‌های اول باید نرم‌تر و آبکی‌تر از حالت معمول باشد تا عمل هضم آن راحت‌تر توسط بدن صورت بگیرد و از بروز هرگونه یبوست جلوگیری کند. بنابراین بهتر است تا قبل از عمل در رژیم خود را برنامه‌ریزی کنید و یا برای آماده‌سازی آن اقدام کنید تا در دوره نقاهت مشکلی نداشته باشید.

حتما به ویژگی‌های مورد نیاز رژیم غذایی بیماران بعد از این جراحی توجه کنید.

غذاها باید نرم و آبکی باشند تا کمتر نیاز به جویدن داشته باشند.

• غذاها باید دارای فیبر کافی باشند تا از بروز یبوست در بدن جلوگیری شود.
• بهتر است از غذاهایی استفاده شود که التهاب را کاهش می‌دهند، تا بتوانند به روند درمان سرعت ببخشند.
• بهتر است از غذاهایی استفاده شود که در درمان زخم تاثیرگذار هستند. در این مورد مصرف پروتئین و ویتامین C را جدی بگیرید.
•   پروتئین یک تغذیه اساسی و مهم برای پوست، ماهیچه، غضروف و خون است. رژیم غذایی متشکل از آجیل، گوشت، تخم مرغ، ماست، ماهی و سایر غذاهای سرشار از پروتئین به بدن شما کمک می‍‍‌کند تا بافت آسیب دیده را در داخل و اطراف بینی شما بازسازی کند.
• ویتامین C نیز نقش مهمی در بازسازی کلاژن و پروتئینی که بافت پوست شما را به هم متصل می کند دارد. منابع خوب ویتامین C شامل مرکبات و کلم بروکلی است.
• حتما در رژیم غذایی خود تقویت کننده‌های سیستم ایمنی را داشته باشید. سبزیجات تیره و برگ دار مانند اسفناج و کلم یک تقویت کننده عالی سیستم ایمنی هستند که می‌تواند به شما در مقابله با عفونت‌ها بعد از عمل کمک کند.
• مصرف مایعات برای دهیدراته نگه‌داشتن بدن شما موضوعی بسیار مهم است. حتما سعی کنید ازنوشیدنی‌های طبیعی در طول روز استفاده کنید تا خونرسانی به بافت‌ها در جهت ترمیم سریعتر اتفاق بیفتد.
• نحوه نشستن در مراقبت های بعد از جراحی بینی

همانطور که اشاره شد در روزهای اول دوران نقاهت بعد از عمل بینی تا حد امکان باید از پایین آوردن سر جلوگیری کرد. در واقع خم کردن سر به آن فشار بالایی وارد می‌کند و باعث تورم و افزایش احتمال خونریزی می‌شود. به همین دلیل، در هنگام نشستن سر را بالاتر از حالت طبیعی نگه دارید .

نتیجه‌گیری

در نهایت، رعایت تمام توصیه‌ها و نکات جراح برای مراقبت‌ های بعد از جراحی بینی از اهمیت بالایی برخوردار است. این اصول نه‌تنها به کاهش عوارض ناشی از عمل مانند کبودی و خونریزی کمک می‌کنند، بلکه تأثیر مستقیمی بر نتیجه نهایی عمل خواهند داشت.

از خوابیدن و تغذیه مناسب تا روش‌های صحیح تنفس و شست‌وشوی بینی، همه این موارد نقش مهمی در بهبودی سریع و مطلوب دارند. بنابراین، اگر قصد انجام جراحی بینی را دارید، حتماً با پزشک متخصص مشورت کرده و تمام مراقبت‌های لازم را به‌دقت دنبال کنید تا از نتیجه عمل خود رضایت کامل داشته باشید. سلامت شما در این فرآیند، به توجه به جزئیات و انجام دقیق مراقبت‌ها بستگی دارد.